ΠΕΡΠΑΤΗΣΙΑ

Για τον κορωνοϊό έχουν ειπωθεί τα πάντα πλέον. Είναι βιολογικός πόλεμος ή απλά μια ατυχής συγκυρία; Αποτέλεσμα κακών χειρισμών ή το τίμημα της άστατης και άναρχης ανάπτυξης; Τελευταία «παίζει» πολύ στο διαδίκτυο και  το αν υπάρχει ο κορωνοϊός, ή είναι άλλο ένα κόλπο για να μας μαντρώσουν.

Έχει ανοιχτεί μια μεγάλη συζήτηση που αναδεικνύει απλώς τα δύο κυρίαρχα στοιχεία πλέον της ζωής μας: την ανασφάλεια και τη σύγχυση. Ανασφάλεια για το τι μας περιμένει. Σύγχυση για το αν μπορούμε να κάνουμε κάτι και τι.

Παρά όμως τη μεγάλη συζήτηση, η πανδημία αρχίζει και αντιμετωπίζεται σαν κάτι που λίγο-πολύ πέρασε ή περνάει. Τα τελευταία τηλεοπτικά σποτ της κυβέρνησης, μάς επαινούν που υπακούσαμε και μάς καλούν σε ένα φωτεινό μέλλον, αρκεί βεβαίως να συνεχίσουμε να υπακούμε. 

Όσο για τις ιδιωτικές διαφημίσεις, τα μεν ευαγή χρηματοπιστωτικά μας ιδρύματα είναι έτοιμα να μας βοηθήσουν, ενώ τα εμπορικά (κυρίως των σούπερ μάρκετ) δεν κρύβουν τη χαρά τους (είναι άλλωστε και οι μόνες επιχειρήσεις που δεν πληγήκανε από την καραντίνα). Στα δελτία ειδήσεων, ο κορωνοϊός αρχίζει και «χάνεται» προς τις πίσω ειδήσεις.  

Γενικά είμαστε πλέον στη μετά-κορωνοϊό εποχή. Μπόρα ήταν και πέρασε, έστω κι αν δημιούργησε μερικές πλημμύρες, φαίνεται να μας λένε. Ωστόσο δεν παύουν να είναι εκεί όλα όσα ζήσαμε και, δυστυχώς, συνεχίζουμε να ζούμε.

Στις αναπτυγμένες ΗΠΑ, την κυρίαρχη δύναμη του πλανήτη, οι νεκροί αγγίζουν τους 90.000 και οι εικόνες από τις ομαδικές μετακινήσεις νεκρών με κοντέινερ και τους μαζικούς τάφους, οι εικόνες από τους γιατρούς που δεν έχουν να αλλάξουν γάντια και μάσκες και τα νοσοκομεία με τους λειψούς αναπνευστήρες, οι εικόνες με τις τεράστιες ουρές των πάνω από 33 εκατομμύρια ανέργων είναι ακόμα στα μάτια μας, καθώς όλα αυτά συνεχίζονται μια χαρά. 

Και άντε στις ΗΠΑ κυριαρχεί ο Τραμπ και η παρέα του, που δεν εννοεί να βάλει πάνω από τον αγαπημένο του νεοφιλελευθερισμό τίποτα άλλο, κι ο Μπολσονάρο και ο Νετανιάχου, πιστοί οπαδοί του, κάνουν το ίδιο και έχουν τα αποτελέσματα που περιγράψαμε.

Ας έρθουμε και στην πολιτισμένη και κοινωνική, ενωμένη και ισχυρή Ευρώπη. Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΠΟΥ κρατάει τα θλιβερά πρωτεία, το 45% των κρουσμάτων και το 60% των θανάτων από τον ιό παγκοσμίως. Κι όχι γιατί τα νούμερα τα ανεβάζουν τίποτα κράτη μικρά και λιγότερο ισχυρά. Τα μεγάλα νούμερα είναι στην καρδιά της δυνατής Ευρώπης, Ιταλία, Ισπανία, αλλά και Γαλλία, Γερμανία και Ηνωμένο Βασίλειο βέβαια, (μέχρι πρότινος ο τελευταίος παράδεισος για τα ξενιτεμένα μας παιδιά).

Και στα νούμερα έρχονται να προστεθούν τα συσσίτια στην Ισπανία, η πτώση της παραγωγής, η αύξηση της κατ’ οίκον, ανασφάλιστης, ανεξέλεγκτης, ανοργάνωτης, αχαλίνωτης τελικά, εργασίας. Ούτε λοιπόν και στην Ευρώπη του πιο εθνοκεντρικού, πιο «ανθρώπινου» υποτίθεται καπιταλισμού μπορούμε να βρούμε παρηγόρια.
  

Έχουμε περάσει όντως στο δεύτερο στάδιο της πανδημίας, όμως τα συμπεράσματα δεν έχουν αρχίσει να συζητούνται ακόμα. Σε αυτό το στάδιο μάλιστα τα πράγματα γίνονται πιο περίπλοκα. Αφού εδώ μας περιμένει η κανονικότητα, όπως την ονομάζουν, του εμπορίου. Μια κανονικότητα που έκανε τις μάσκες από επικίνδυνες, απαραίτητες και μετά απλώς χρήσιμες. Λένε για άνοιγμα της οικονομίας και εννοούν αύξηση της κατανάλωσης, συζητώντας μόνο για το πότε θα ανοίξουν τα μαγαζιά και πόσο τουρισμό θα φέρουμε. 

Κουβέντα για δημόσιες δομές υγείας, για κανονικότητα στην εργασία, για δημοτικές δομές βοήθειας της κοινωνίας. Ακόμα και τα σχολεία άνοιξαν για να μπουν «στη βιτρίνα» της κάμερας τα μαθήματα, επιχειρώντας να μετατρέψουν τους εκπαιδευτικούς μας σε απλά βοηθήματα, που θα χρησιμοποιούμε ανάλογα με τα κονδύλια που διαθέτουμε.

Στη μικρή χώρα μας πολλοί έμειναν έκπληκτοι για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Έμειναν έκπληκτοι, λέει, που υπακούσαμε στην ανάγκη της καραντίνας. Και είναι λογικό να μείνουν έκπληκτοι, αφού σκέφτονται ελιτίστικα και βλέπουν τους λαούς σαν ανοργάνωτους όχλους, χωρίς κοινωνική συνείδηση και ιστορική συναίσθηση. 

Αποδείξαμε ότι έχουμε και τα δύο. Γιατί από την πρώτη στιγμή ξέραμε ότι αν ο ιός μάς χτυπήσει για τα καλά, δεν θα βρίσκουμε όχι νοσοκομεία, αλλά ούτε χώμα να μας σκεπάσει, και φυλαχτήκαμε, και καλά κάναμε. Και εντέλει, για μια φορά μας άφησαν να διαλέξουμε τι θα κάνουμε και τα καταφέραμε, σε έναν βαθμό τουλάχιστον.

Η συζήτηση έχει ανάψει πια για τα εμβόλια, που θα μας διασφαλίσουν την πλήρη επιστροφή στην όποια κανονικότητα έχουν στο κεφάλι τους. Και πριν ο αλέκτωρ λαλήσει τρεις… να μια είδηση που νομίζω μας βάζει στη γνωστή μας «κανονικότητα» και μας θυμίζει αυτά που ξέραμε. 

Ο κ. Πάιατ, ο περίφημος πρεσβευτής των ΗΠΑ στη χώρα μας, μάς έχει συνηθίσει να πηγαίνει από υπουργείο σε υπουργείο και να κάνει δηλώσεις για το τι πρέπει να κάνουμε σε εκείνο ή το άλλο θέμα. Τώρα όμως είχε έναν καινούριο ρόλο. 

Επισκέφτηκε πριν λίγες μέρες το υπουργείο Υγείας και είχε συνάντηση με τον υπουργό κ. Κικίλια, παρόντος και του υφυπουργού κ. Κοντοζαμάνη και συζήτησε μαζί τους την προώθηση συμφωνίας με αμερικανική φαρμακευτική εταιρία (συγκεκριμένα την Abbott) για την αγορά από την Ελλάδα 200.000 εμβολίων. «Η Abbott συμβολίζει την παγκόσμια τεχνολογική ηγεσία της αμερικανικής φαρμακευτικής βιομηχανίας και της βιομηχανίας της Υγείας», είπε αναλαμβάνοντας αυτή τη φορά τον ρόλο ιατρικού επισκέπτη. «Το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος πρόσφερε ένα σημαντικότατο ποσό -τρία εκατομμύρια δολάρια- στο Πανεπιστήμιο Rockefeller της Νέας Υόρκης, για την έρευνα που πραγματοποιεί πάνω στον COVID-19», συνέχισε επαινώντας ένα ελληνικό ίδρυμα που προσφέρει λεφτά σε ένα αμερικάνικο πανεπιστήμιο. 

Και αφού έδωσε συγχαρητήρια στην ελληνική κυβέρνηση, κατέληξε με αφοπλιστική ειλικρίνεια: «Για να είμαι ξεκάθαρος, αυτή είναι μια εμπορική συμφωνία αλλά χρειάστηκε ιδιαίτερο συντονισμό μεταξύ του υπουργείου και της Abbott, και η Πρεσβεία με μεγάλη χαρά βοήθησε στη διευκόλυνση αυτής της συνεργασίας». Η συνεργασία των δύο χωρών περνάει άλλη μια φορά από το πόσο καλοί πελάτες είμαστε για τις βιομηχανίες των ΗΠΑ.

Θα το επαναλάβουμε ακούραστα. Ο κορωνοϊός παύει να είναι πρόβλημα επιστημονικό, όσο αφήνουμε να είναι πρόβλημα κοινωνικοπολιτικό. Όσο δεν αποφασίζουμε να απαιτήσουμε διεθνή συνεργασία, με ανοιχτό διάλογο και έλεγχο. 

Αξιοποίηση της ανθρώπινης γνώσης για τον άνθρωπο και όχι για το κέρδος. Αντιμετώπιση της εργασίας όχι σαν εξυπηρέτηση, αλλά σαν ανάγκη, σαν κοινή και οργανωμένη προσπάθεια με τα οφέλη της να γυρίζουν στους παραγωγούς. 

Όσο δεν αποφασίζουμε ότι η ζωή μας και η ζωή των παιδιών μας δεν μπορεί να είναι μια ζαριά, αλλά μια σίγουρη περπατησιά στους δρόμους που έχει κατακτήσει η ανθρωπότητα με χιλιάδων χρόνων αγώνες και κόπους.